Amaiur 1665ean banandu zen Baztandik, eta 1969an, berriz ere bat egin zuen Baztanekin; hau da, hiru mendera. Herriaren sarreran arkua dago, herriaren ataria; herrigunearen muga adierazten du. Arkua baino lehen, XVII. mende-bukaerako gurutzarria dago. Amaiur ohiko karrika-herri horietako bat da, kilometro erdiko luzeran hedatua. Etxeen aitzinaldeak ez daude lerrokatuta, eta ez dira denak berdinak; hartara, karrikaren monotonia hausten da, eta ikuspegi ezin hobeak ematen ditu. Amaiurko etxeak arkitekturaz anitzak eta aberatsak dira; izan ere, ibarreko kategoria tipologiko gehienak ageri baitira bertan.
Aipatzekoa dira Arretxea jauregia (XVI. mendekoa), Borda jauregia (1728an oinetxe kategoria lortu zuena) eta Arriada etxea (bertan batzarrak egiten ziren, XVI. mendean).
Armarrian ezkila eta xake irudia ageri dira, ibarrekoan ez bezala; Baztangoan xake irudia baizik ez baita ageri. Erraten dute ezkilak Nafarroako Erregeak Lapurdiko mugan zuen zaintzailea adierazten duela. Erraten dute, halaber, Gazteluan zeuden soldaduei herriko aferen eta gorabeheren berri ematen zien ezkilaren oroigarria dela armarriko hori. Herriko eliza, Jasokundearena, Erdi Arokoa da, XVI. eta XVIII. mendeetan hainbat aldiz berreraikia. Elizak “Cavaille-Col” organo erromantiko ederra du. Herriko bestak abuztuaren 15ean dira, Jasokundearen Ama Birjinaren omenez.